گیربکس حلزونی یکی از انواع گیربکسهای صنعتی است که برای انتقال قدرت و گشتاور بین دو محور متقاطع (معمولاً با زاویه 90 درجه) استفاده میشود. این نوع گیربکس به دلیل ساختار خاص و مزایای متعدد، در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارد.
ساختار گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی از دو جزء اصلی تشکیل شده است:
- مارپیچ (حلزون): یک مارپیچ فلزی است که روی یک شفت قرار دارد و با دندهای که به صورت عمود بر آن قرار دارد، درگیر میشود.
- دنده: یک چرخدنده استوانهای است که با مارپیچ درگیر شده و حرکت چرخشی را دریافت میکند.
![](https://sanaatkar.com/wp-content/uploads/2024/01/%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B3-%D8%AD%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%86%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA.webp)
نحوه عملکرد
هنگامی که مارپیچ میچرخد، دنده را به حرکت در میآورد. به دلیل زاویه بین مارپیچ و دنده، نسبت انتقال در گیربکس حلزونی بسیار بالا است. این بدان معناست که با یک دور چرخش مارپیچ، دنده تعداد دور بسیار کمتری میچرخد. در نتیجه، گشتاور خروجی گیربکس افزایش مییابد.
مزایای گیربکس حلزونی
- نسبت انتقال بالا: امکان کاهش دور و افزایش گشتاور به میزان قابل توجهی وجود دارد.
- عملکرد نرم و روان: به دلیل تماس تدریجی بین مارپیچ و دنده، حرکت بسیار نرم و بدون لرزش است.
- خودقفلشوندگی: در بسیاری از موارد، گیربکسهای حلزونی خاصیت خودقفلشوندگی دارند، به این معنی که اگر بار به اندازه کافی سنگین باشد، گیربکس به صورت خودکار قفل میشود و از حرکت معکوس جلوگیری میکند.
- ساختار ساده: طراحی ساده و تعداد قطعات کم، تعمیر و نگهداری را آسانتر میکند.
- تنوع مدل: گیربکسهای حلزونی در انواع مختلف و با ظرفیتهای گوناگون تولید میشوند.
انواع گیربکس حلزونی
گیربکسهای حلزونی به دلیل ساختار منحصر به فرد خود، گشتاور بالا و قابلیت کاهش سرعت قابل توجهی را ارائه میدهند و در طیف گستردهای از کاربردهای صنعتی، از جمله صنایع بستهبندی، غذایی، دارویی و خودروسازی مورد استفاده قرار میگیرند.
طبقهبندی براساس شکل ظاهری
- گیربکس حلزونی دایرهای: این نوع گیربکسها به دلیل شکل استوانهای خود، به راحتی قابل شناسایی هستند. مدلهای VF و MVF از جمله معروفترین انواع گیربکسهای دایرهای هستند.
- گیربکس حلزونی مکعبی یا کتابی: این گیربکسها به دلیل شکل مکعب مستطیلی خود، به گیربکسهای کتابی نیز معروف هستند. این نوع گیربکسها به دلیل طراحی فشرده، برای فضاهای محدود بسیار مناسب هستند.
طبقهبندی براساس نوع ورودی
- گیربکس حلزونی با ورودی شفت: در این نوع گیربکسها، ورودی به صورت یک شفت مستقیم است که به موتور متصل میشود.
- گیربکس حلزونی با ورودی هالو شفت: در این نوع گیربکسها، ورودی به صورت یک هالو شفت است که امکان اتصال مستقیم کوپلینگ را فراهم میکند.
طبقهبندی براساس خروجی
- گیربکس حلزونی با خروجی فلنج: در این نوع گیربکسها، خروجی به صورت یک فلنج است که امکان اتصال مستقیم به شفت سایر تجهیزات را فراهم میکند.
- گیربکس حلزونی با خروجی شفت: در این نوع گیربکسها، خروجی به صورت یک شفت مستقیم است.
طبقهبندی براساس ترکیب ورودی و خروجی
بر اساس ترکیبات مختلف ورودی و خروجی، انواع مختلفی از گیربکسهای حلزونی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از:
- گیربکسهای MVF: این نوع گیربکسها از نوع هالو شفت فلنجدار هستند.
- گیربکسهای VF: این نوع گیربکسها دارای ورودی شافتدار هستند.
- گیربکسهای FC: این نوع گیربکسها در خروجی فلنج دارند.
- گیربکسهای ترکیب VF و CF:
- گیربکسهای ترکیب CF و MVF:
عوامل موثر در انتخاب نوع گیربکس حلزونی
- گشتاور مورد نیاز: گشتاور خروجی مورد نیاز برای به حرکت درآوردن بار، یکی از مهمترین عوامل در انتخاب نوع گیربکس حلزونی است.
- سرعت ورودی و خروجی: نسبت سرعت ورودی به خروجی، تعیینکننده نوع گیربکس حلزونی است.
- فضای نصب: ابعاد و فضای موجود برای نصب گیربکس، در انتخاب نوع گیربکس موثر است.
- نوع بار: نوع بار (یکنواخت یا متغیر) و شرایط کاری (دمای محیط، رطوبت و ...) نیز در انتخاب نوع گیربکس تاثیرگذار هستند.
- جنس مواد: جنس مواد به کار رفته در ساخت گیربکس، بر طول عمر و مقاومت آن در برابر سایش و خوردگی تاثیر میگذارد.
کاربردهای گیربکس حلزونی
- صنایع بستهبندی: در نوار نقالهها، دستگاههای بستهبندی و پرکن
- صنایع غذایی: در میکسرها، همزنها و دستگاههای خردکن
- صنایع دارویی: در دستگاههای تولید دارو و بستهبندی
- صنایع خودروسازی: در بالابرها، شیشه بالابرها و سیستمهای تهویه مطبوع
- صنایع نفت و گاز: در پمپها و کمپرسورها
مهم: انتخاب نوع مناسب گیربکس حلزونی برای هر کاربرد، نیازمند بررسی دقیق شرایط کاری و مشورت با متخصصان است.
منبع:https://sanaatkar.com/product-category/industrial/%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B3-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA%DB%8C/%DA%AF%DB%8C%D8%B1%D8%A8%DA%A9%D8%B3-%D8%AD%D9%84%D8%B2%D9%88%D9%86%DB%8C/